Dzisiaj będzie o środkach łzawiących i wymiotnych. Obecnie mamy dosyć dużo różnych manifestacji i zamieszek, dlatego zapraszam do zapoznania się artykułem.
Środki drażniące silnie oddziałują na zakończenia nerwów
czuciowych oczu i górnych dróg oddechowych, co powoduje dyskomfort i wywołuje
odpowiedź biologiczną. Używane są przez wojsko i policję do tłumienia rozruchów
oraz jako osobiste gazy obronne. Były również stosowane podczas I Wojny Światowej.
Wszystkie substancje czynne są ciałami stałymi. Nośnikami są
rozpuszczalniki organiczne (chlorek metylu, aceton, glikol propylenowy), a
gazami rozpylającymi są butan lub dwutlenek węgla.
Środki łzawiące (lakrymatory) podrażniają oczy, skórę i
układ oddechowy.
Objawy zatrucia:
- Oczy: łzawienie, podrażnienie, zapalenie spojówek, pieczenie światłowstręt, zaburzenia widzenia.
- Układ oddechowy: ból i pieczenie gardła, kaszel, kichanie, duszności, ucisk w klatce piersiowej.
- Skóra: podrażnienie, zaczerwienienie, świąd i pieczenie, reakcja alergiczna, wysypka.
Chloroacetofenon (CN)
- Ciało stałe, bezbarwne kryształy (produkt techniczny ma szare zabarwienie), o zapachu przypominającym czeremchę. Słabo rozpuszczalny w wodzie, za to dobrze rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych. Pary są cięższe od powietrza.
- Działanie natychmiastowe.
- Może wywołać skurcz oskrzeli i obrzęk płuc, które mogą wystąpić z pewnym opóźnieniem.
o-chlorobenzylidenomalononitryl (CS)
- Ciało stałe, białe kryształy nierozpuszczalne w wodzie, ale za to dobrze w rozpuszczalnikach organicznych. Zapachem przypomina pieprz.
- Skaża środowisko (dobrze wchłania się w materiały porowate)
- W porównaniu do CN jest mniej toksyczny i ma silniejsze działanie.
- Działanie po około minucie. Po 30 minutach od ekspozycji większość objawów ustępuje, zmiany skórne mogą utrzymywać się do 3 dni.
Dibenz-1,4-oksazepina (CR)
- Ciało stałe, kryształy barwy żółtej, praktycznie nie rozpuszcza się w wodzie, natomiast jest dobrze rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych.
- Jest to obecnie najsilniejszy znany lakrymator. Wykazuje najmniejszą toksyczność.
- Działanie natychmiastowe. Objawy zwykle ustępują po około 30 minutach.
Kapsaicyna (OC)
- Bezwonne ciało stałe o barwie białej. Słabo rozpuszczalne w wodzie, za to dobrze w rozpuszczalnikach organicznych.
- Tzw. „gaz pieprzowy”.
- Objawy ustępują po około 45 minutach.
- U osób wrażliwych, z astmą oskrzelową lub POChP może dojść do skurczu oskrzeli.
- Dosyć skuteczne w dekontaminacji są specjalne chusteczki (zawierają mieszankę substancji ziołowych), można je zakupić np. w internecie. Ulgę przynosi również zastosowanie mleka lub jogurtu.
Wykorzystywanie gazu pieprzowego przez grupy przestępcze:
- W Opolu (2019 r.), w nielegalnym salonie gier użyty został gaz pieprzowy przeciwko funkcjonariuszom Krajowej Administracji Skarbowej. Urządzenie do jego rozpylenia zostało włączone automatycznie. Funkcjonariusz udało się ewakuować.
- W Braniewie (2019 r.), podczas kontroli bezobsługowego salonu gier komputerowych przez funkcjonariuszy Krajowej Administracji Skarbowej i Straży Granicznej doszło do uwolnienia gazu pieprzowego oraz nastąpiło automatyczne zamykanie drzwi oraz specjalnej kraty. Gdyby funkcjonariusze nie zabezpieczyli kraty przed całkowitym zamknięciem, to zostaliby uwięzieni w środku. Drzwi udało im się wyważyć. Pojemnik, z którego rozpylono przypominał pojemniki na zapachy stosowane w domach. Sterowany był komputerowo. Poszkodowany został jeden celnik, któremu udzielony pomocy.
Środki wymiotne oprócz silnego działania drażniącego oczy,
drogi oddechowe i skórę powodują podrażnienie układu pokarmowego (uporczywe
nudności i wymioty, biegunka, bóle brzucha)
Difenyloaminoarsyna (DM, Adamsyt)
- Kryształy o żółtym zabarwieniu (czysty) lub ciemnozielonym (zanieczyszczony). Charakteryzuje się bardzo niską lotnością. Stężony aerozol ma zabarwienie żółte, rozcieńczony powietrzem jest bezbarwny. Słabo rozpuszczalny w rozpuszczalnikach organicznych. Nie rozpuszcza się w innych bojowych środkach trujących oraz w wodzie.
- Działanie występuję do 2 minut.
Postępowanie ratownicze:
- Ratownicy stosują środki ochrony indywidualnej: kombinezony ochronne, rękawice, buty, ochraniacze zapewniające ochronę przeciwchemiczną, maski pełnotwarzowe z odpowiednim filtropochłaniaczem lub aparaty powietrzne.
- Ewakuacja poszkodowanego ze strefy zagrożenia.
- Ograniczenie aktywności fizycznej wykonywanej przez poszkodowanego oraz poproszenie o nie pocieranie oczu.
- Dekontaminacja – letnia woda/woda z mydłem/wodny roztwór wodorowęglanu sodu. Oczy płukać 0,9% NaCl przez kilkanaście minut. Pamiętać o usunięciu szkieł kontaktowych. Mają zdolność penetrowania ubrań.
- Zapewnić skuteczne udrożnienie dróg oddechowych (odessanie, udrożnienie przyrządowe), w razie niewydolności oddechowej rozpoczęcie wspomagania oddechu lub oddechu zastępczego.
- Tlenoterapia gdy wystąpią objawy niewydolności oddechowej.
- Zbadanie poszkodowanego, wdrożenie medycznych czynności ratunkowych adekwatnych do stanu poszkodowanego oraz monitorowanie podstawowych funkcji życiowych.
- Zapewnienie termoizolacji osobie poszkodowanej (dekontaminacja zimną wodą, usunięcie skażonego ubrania pogłębia wychłodzenie).
Farmakoterapia:
ARDS, toksyczny obrzęk płuc, skurcz oskrzeli:
- Salbutamol: dorośli: 5 mg w nebulizacji, dzieci poniżej 2 r.ż.: 2,5 mg w nebulizacji
- Budezonid: dorośli: 1-2 mg/dobę w nebulizacji, dzieci od 6 mc.ż.: 0,25-0,5 mg/dobę w nebulizacji
- Hydrokortyzon: dorośli: 100 – 500 mg i.v., dzieci: 4 – 8 mg/kg m.c.
- Deksametazon: dorośli: 4 – 20 mg/dobę i.v., dzieci: 2- 4 mg i.v.
Rozważ:
- Siarczan magnezu: dorośli: 2 g i.v. w 20-minutowym wlewie, dzieci: 25-50 mg/kg m.c. we 20-minutowym wlewie
- Adrenalina: dorośli: 0,3 mg s.c. (do 3 dawek co 20 min.) lub w nebulizacji 1 ml + 3 ml 0,9% NaCl, dzieci: 10 μg/kg m.c., s.c. (do 2 dawek co 20 min.) lub w nebulizacji 1 ml + 3 ml 0,9% NaCl
- Poszkodowani z skurczem oskrzeli, obrzękiem płuc lub wywiadem obciążającym (np. astma, POChP) wymagają obserwacji.
- Zawsze konsultacja z regionalnym ośrodkiem toksykologii.
Ps. Nie należy winić służb porządkowych za objawy i skutki uboczne
wyżej wymienionych substancji. Są one stosowane jako środki przymusu bezpośredniego. Pamiętajmy również, że każdy obywatel ma
prawo do obrony koniecznej, i w jej ramach może użyć np. kapsaicyny (gazu pieprzowego)
wobec osoby atakującej.
Jednak chciałbym dodać, że każdemu należy
się pomoc. Nie ważne czy będzie to funkcjonariusz, agresor czy przypadkowa osoba. Nie możemy kogoś oceniać czy osądzać. Naszym zadaniem jest
zachowanie profesjonalizmu. Dlatego funkcjonariusze oraz "medycy" powinni znać objawy zatrucia, powikłania oraz zasady postępowania ratowniczego.
Serdecznie pozdrawiam, Kamil.
- Kowalczyk M., Rump S., Kołaciński Z., Medycyna katastrof chemicznych, PZWL, Warszawa 2004, wyd. 1
- Croddy E., Perez-Armendariz C., Hart J., Broń chemiczna i biologiczna. Raport dla obywatela, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2003, wyd. 1
- Pod red. Pacha J., Zarys toksykologii klinicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2009, wyd. 1
- Drzewiński Ł., Bojowe środki trujące, Wydacksiazke.pl, 2017, wyd. 1
- Żuber M., Broń masowego rażenia w działalności terrorystycznej, Difin, Warszawa 2015, wyd. 1
- Łukasik-Głębocka M., Ostre zatrucia w praktyce ratownika medycznego, PZWL, Warszawa 2018, wyd. 1
- Klaassen C., D., Watkins III J., B., pod red. wyd. pol. Zielińska-Psuja B., Sapota A., Podstawy toksykologii, MedPharm Polska, Wrocław 2014, wyd. 1
- Struniawski J., Ochrona przed czynnikami masowego rażenia, WSPol, Szczytno 2015, wyd. 1
- Konopski L., Historia broni chemicznej, Bellona, Warszawa 2009, wyd. 1
- Śliwińska-Mossoń M., Bizoń A., Milnerowicz H., Toksykologia środowiskowa i kliniczna. Wybrane zagadnienia, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Wrocław 2013, wyd. 1
- Red. nauk. Piotrowski J., K., Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkół wyższych, Wydawnictwo WNT, Warszawa 2017, wyd. 2
- Bezuk-Mazur E., Elementy toksykologii środowiskowej, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, Kielce 2001, wyd. 1
- Manahan S., E., Toksykologia środowiskowa. Aspekty chemiczne i biochemiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, wyd. 1
- Szajewski J., Toksykologia dla nie toksykologów. Ostre zatrucia egzogenne, Medycyna Praktyczna, Kraków 2008, wyd. 1
- Red. nauk. Seńczuk W., Toksykologia współczesna, PZWL, Warszawa 2006, wyd. 1
- Praca zbiorowa, 1000 słów o chemii i broni chemicznej, MON, Warszawa 1987, wyd. 1
- Guła P., Jałoszyński K., Tarnawski P., Medyczne skutki terroryzmu, PZWL, Warszawa 2017, wyd. 1
- Trzos A., Ratownictwo medyczne wobec współczesnych zagrożeń, Elamed, Katowice 2019, wyd. 1
- Źródło: https://www.donald.pl/artykuly/asDxqi3G/braniewo-celnicy-podczas-kontroli-w-salonie-gier-zostali-automatycznie-zamknieci-i-spryskani-gazem
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz